Wordt dit leuk? Moet het leuk? Chaos en orde, een beetje orde aanbrengen helpt dat?
Dit was de eerste tweet [#sloworde] die Jan Schipper schreef naar aanleiding van het Slow Event Chaos en Orde, 14 december jl.. De vierde keer dit jaar organiseerden we een bijeenkomst naar aanleiding van het meest recente themanummer van Slow Management; ditmaal dus Chaos en Orde. Er zouden er nog 73 tweets (!) volgen. Enkele hiervan neem ik ter illustratie op in dit verslag.
Ik startte overigens met een mop die ik ooit in de uitnodiging schreef van mijn afstudeerfeestje als nieuwbakken econoom:
Een hoertje, een kapelaan en een econoom bediscussieerden in een treincoupe de vraag wie het oudste beroep vertegenwoordigde: “Ik natuurlijk”, riep het hoertje. “Nee hoor”, vond de kapelaan, “God schiep orde uit chaos, en ik vertegenwoordig God hier op aarde, dus die job is echt ouder.” “En waar denk je komt die chaos vandaan, verzuchtte de econoom…
Chaos is zeker een van mijn thema’s en ik verheugde mij over de aanstaande bijdragen.
Eerst stelde ieder zich voor en vertelde kort waarom hij of zij op dit event af kwam. De gevraagde inleiders gaven aan wat zij in petto hadden.
- Ik kom mijn accu opladen, wat neem je mee? Een lege accu 🙂
- Puinhoop en chaos, waarom zien we dat toch als een synoniem?
- Ik dacht dat ik van de orde was tot ik leerde dat ik in chaos het meeste leer!
- Chaos is mijn biotoop en ik ben wiskundige van huis uit. Zelforganisatie is een pleonasme.
Ik stelde dat chaos en orde zowel met creativiteit als met complexiteit te maken heeft en dat gaf enige indicatie wat een vanzelfsprekende volgorde zou kunnen zijn. Etienne Lemmens trapte daarom af en gaf een ingedikt verslag van een Studie Generale klus die hij in 1999 had afgerond: een multidisciplinaire verkenning van het thema Orde & Chaos. Mandelbrod kwam langs en Zuyderhoudt en …
- Als een chaotisch bureau staat voor een chaotisch brein waar staat dan een leeg buro voor? Jazeker hoor, van Einstein
- Interdisciplinairiteit kun je afdwingen door over elkaars muren heen te kijken. Muren hebben stenen van taal en woorden
- Over interdisciplinair samenwerken en historici die ruziën over welke scheet belangrijker is, die van Stalin of die van Keynes
- Wees altijd beducht op beide polen van orde en chaos want het zijn een soort magneten
- Het eerste pareltje is gevonden. Zoek je orde, voeg dan chaos toe, dat leidt tot chaos.
Daarna vroeg ik wat Hems Zwier zou willen vertellen. Hems liet in zijn Prezie een foto zien van een ikoontje, een vluchtend figuurtje op zoek naar een nooduitgang, waaronder een skateboard getekend was. Hierdoor kreeg het plaatje een geheel andere lading. Vanuit een ander perspectief kun je een orde gewaarworden terwijl anderen alleen maar chaos zien. Perspectiefverschillen en contexten beïnvloeden onze waarneming.
Hems was gepokt en gemazeld door de oude, traditionele manier van het organiseren van projecten: lineair, procedureel, planning & control, stap voor stap… en merkte dat hij er volledig van vervreemde en er niet langer achter kon staan. Hij realiseerde voor zichzelf een volledige omkering van waarden. Perfectionisme zette hij om in loslaten en vertrouwen. Angst erkende hij wel, maar hij liet het niet langer zijn werk beïnvloeden. Lui is hij nog steeds en wil daarom ook grote, nationaal brede programma’s, met zijn pink kunnen sturen. Overtuigen als weerstand opkomt? Nee hoor, laat voorstanders maar vertellen waarom het werkt. Verbindt wat verbonden kan worden en onderzoek met elkaar wat ieders zin is en waar ieders energie, passie en angst is. Waardeer wat goed gaat, verbeeld wat gedroomd kan worden, organiseer commitment en werk samen in het realiseren van de gezamenlijke ambitie. Het is zo AI (appreciative Inquiry en het is daardoor nog trainbaar ook! Bezoek www.dewaardevankracht.org en download het magazine en de flyer van het AI actieleertraject voor strength based improvement.
- Ik beschouw chaos als een golfbeweging met twee ordemomenten bovenop de golf en in de bodem van de golf
- Hoe versterk je de passie van mensen? Door ze te gebruiken op hun kwaliteiten! Schrijvers moeten schrijven en denkers moeten ….
- Ergens gepassioneerd doodziek van worden, bijvoorbeeld risicoparagrafen in projectplannen! Verzucht @hemszwier
- Ben dan wel ziek, dankzij Jan Schipper ben ik er toch een beetje bij: #slowchaos! in Seats2meet!
- Het is best wel verfrissend om grote projecten vanuit chaos te willen organiseren, of stoer, of kamikazetechniek
- Jij wilt het doen zoals jij het wilt” werken in een hiërarchisch systeem met een chaotische of een dwarse aanpak
- Over de spreidstand tussen een chaotisch adviseur en een machtscultuur at the top
- @hemszwier blijf me nieuwsgierig afvragen hoe jij doet wat en zoals jij wil in gestructureerde omgeving #boomopzetten #slowchaos [Niels]
In de pauze was stof genoeg om te praten. Inmiddels stond Jeroen van de Weide van Tasman Innoveert te trappelen om zijn visie op creativiteit te geven. Ten eerste kun je creativiteit ontwikkelen binnen de bestaande kaders en met kennis die reeds beschikbaar is. Nog binnen de comfort zone valt ook de methode van divergerend denken, vernieuwend maar nog wel binnen de vertrouwde context en werkwijzen. Met simpele oefeningen kun je deze technieken aanscherpen en vitaliseren.
De volgende methoden impliceert dat je uit de bekende patronen stapt en dat je out of the box leert denken. Dat valt niet mee, tenzij je daar al ben geweest. Een belangrijk uitgangspunt is oordeelloos te werken, of tenminste je oordeel uit te stellen. Laat chaos je beste vriend zijn, zodat je langs nieuwe lijnen en ontwikkelingen tot creatieve, innovatieve oplossingen komt.
Jeroen begeleidt teams om het creatief en innoverend vermogen van teams op een hoger plan te brengen
- inofthebox denken is in ongeveer 40% van de gevallen goed. Voor de rest moet je #outofthebox denken …
- Hoe ga je om met de perceptie van chaos in relatie tot de comfortzone? Different techniques for different purposes
- Er moet wel een gevoel van urgentie om creatief te willen werken
- …. Hoezo kun je niet spontaan creatief zijn op je werk? Schep er randvoorwaarden voor en durf die te gebruiken! [tweet van Anook]
- Weerstand moet je accepteren om vernieuwing te kunnen toelaten.
- Ordeloos ben ik van mening dat Natuurkunde net als Nederlands en Filosofie verplichte kost op school moet zijn, samen met Koken
- Er is verschil tussen uitstel van oordeel en geen oordeel hebben en geen oordeel KUNNEN hebben, en daar voorbij gaan 🙂
Iris Meerts, directeur van de stichting zelforganisatie, nam het stokje over. Achteraf had zij als tweede inleider moeten spreken, wat ook vooraf was bedacht. Hoe dan ook, zij startte met de stelling dat er drie manieren zijn om naar chaos te kijken: wetenschappelijk, als inspiratiebron en zoals believers dit doen. Zij heeft stellig voorkeur voor de meer wetenschappelijke insteek.
Zelforganisatie ontstaat onder bepaalde druk als gevolg van urgentie, schaarste of gezamenlijk doel. In het dierenrijk kennen we indrukwekkende voorbeelden zoals mieren en termieten. Wanneer er in onze maatschappij een grote ramp uitbreekt dan zijn de eerste mensen die arriveren veelal incognito professionals. Daarna zouden de hulpdiensten na 10′ hesjes moeten gaan uitdelen aan spontane helpers, om hun goede bedoelingen niet te bruuskeren, maar wel te differentiëren tot minder vitale bijdragen.
Iris maakte nadrukkelijk onderscheid tussen zelfsturing en zelforganisatie. Bij zelfsturing is sprake van duidelijke kaders waarbinnen regelruimte is gelaten aan individuen die via communicatieve afstemming tot realisatie van de geambieerde doelstellingen komen. Bij zelforganisatie komen ook de kaders al handelend tot stand. Ik bedacht me dat zelfsturing aansluit op groene en gele waardesystemen terwijl zelforganisatie aansluit op de complexe dynamiek van het turkooise systeem. Niet dat we in een rampsituatie ineens naar turkooise schieten, maar wel dat mensen in dergelijke situaties iets in zichzelf kunnen aanspreken waardoor zij vanuit algemeen belang onbaatzuchtig helpen. In turkooise zou dat structureel het geval zijn. Zie overigens www.cubrix.nl
Iris gaf Hans Kerchman een trots gevoel door op te merken dat Finext er een aantal gewoonten op nahoud, zoals elkaar helpen, zonder directe wederkerigheid (voor wat, hoort niks), waardoor zelforganisatie sterk wordt gestimuleerd.
- Over de orde verstopt in collectief gedrag en het verband met de werking van de hersenen
- Zelforganisatie door mieren snap ik, een beetje dan, maar hoe zit dat dan met ons apen, hebben wij ook zelforganisatie?
- Tipping point: wanneer slaat een ecosysteem om, naar de goeie of verkeerde kant? Dat is voorspelbaar
- Biologisch gedrag van kuddedieren en hoeveel kritische massa is er nodig bij gevaar. De wortel uit de totale massa!
- De rugleuning van Marcel breekt. Hij valt achterover, maar heeft niets. Het moment van de knal heet volgens Cees bifurcatie, weer wat geleerd
Het laatste uur was voor Ruud Hendriks, projectleider bij KPN, trainer creativiteit en muzikant. Ruud heeft een passie voor muziek, met name de Beatles (en de Stones). Als onderdeel van zijn training laat hij zien hoe mensen hun creativiteit kunnen ontwikkelen. Hij demonstreert dat aan het verhaal van George Harrison, die tussen twee kanonnen, de songwriters Lennon & McCartney , langzaam aan zelf ook liedjes leert schrijven en daarin uiteindelijk de graad van meesterschap bereikt. [workshop “kracht van creatie” www.tomorrowneverknows.nl]
- Prachtige filmmomenten, unieke stukjes muziek, leuke details en de ouderen onder ons smulden ervan.
- Presentatie over #georgeharrison laat vooral horen dat hij toch wel voor de chaos bij de #Beatles zorgde
- Moest helaas eerder weg bij #slowchaos over George Harrison om trein te halen. [Kees van den Berg]
- Te vroeg begonnen en te laat geëindigd, wat wil je nog meer. Het was een mooi jaar, ben benieuwd wat volgend jaar brengt.
Marcel van Marrewijk
zaterdag 18 december 2010
Hems Zwier – (2010-12-19 13:50)
Was een genoegen om er bij aanwezig te zijn;-) Mooi om te zien dat er zoveel orde was in het praten over chaos. Het blijft moeilijk om chaos toe te laten en dan te bekijken welke patronen ontstaan. Maar we gaan het wel leren….loslaten…..kijken….zien….sturen met een pink;-)
Cees Hoogendijk – (2010-12-19 15:57)
Marcel, ik heb ervan genoten. Bedankt voor jouw onvermoeid ceremoniemeesterschap. Je hebt ons weer een aantal inkijkjes voorgeschoteld, en volgens mij gaat het inderdaad om goed kijken. Als je goed naar chaos kijkt, dan zie je orde. En als je goed naar orde kijkt, dan zie je chaos. Jules Deelder zegt het nog mooier in zijn gedicht genaamd Heelal: Hoe verder men keek, hoe groter het leek.
Mooi gezegd Cees……ook mooi bijna chaordisch dat ik gewoon jouw bericht kan bewerken;-) [Hems]
en deze ook 😉 [Jan]
Hems Zwier – (2010-12-19 16:04)
Er gebeuren hele rare chaotische dingen hier met de berichten. Eerst blijft er maar 1 regel van mijn bericht staan en nu kan ik het bericht van Cees gewoon wijzigen…..
Heerlijk de chaos heeft hier toegeslagen……..;-)
En deze ook ;-0 [jan] heeft met vertrouwen te maken, mooi thema chaos en vertrouwen
janschipper – (2010-12-19 18:03)
Op zoek naar de Holy Grail van Chaos? wie kan wijzigen en/of aanvullen?
Ja, mooi, ik vind ook dat we inderdaad alle rechten mogen hebben….vertrouwen, mooi! [Hems]
Tja, Ik kan Jan’s reactie ook editten… [Koen]
Koen Krikke – (2010-12-20 12:15)
Dank Marcel, voor de mooie middag! Het was een pareltje aan de ketting van de SLOW Management events die je dit jaar (en ook vorig jaar al) organiseerde.
En alhoewel de middag zich als vrij ordelijk voordeed, is het effect ervan op de toekomst dat vast niet. Het lijkt wat dat betreft wel op het weer: de komende uren (dagen) is voorspellen gemakkelijk, maar hoe het over 2 weken zal zijn???
Voor eenieder die zich interesseert in de wiskundige zin van chaos, stuur ik graag de link naar een excel-bestand waarin ik een formule uit het boekje “orde en chaos” van F. Verhulst heb opgenoemen. Het laat (voor geïnteresseerden!) leuk zien hoe de uitkomsten bij kleine verschillen in uitgangspositie toch heel groot kunnen worden.
http://dl.dropbox.com/u/5855908/chaos.xlsx
Als metafoor is dat natuurlijk prachtig, zeker zo tegen het jaareinde: Ook met slechts zeer kleine verschillen (in het nu), kunnen de utkomsten zeer van elkaar verschillen (in de toekomst).
groet,
Koen